Achtergrondinformatie

De diagnose cervixcarcinoom kan worden gesteld door een gynaecoloog in elk ziekenhuis. Er wordt een onderscheid gemaakt naar stadium van de ziekte, waarbij het narcoseonderzoek voor de verder gevorderde stadia een belangrijk onderdeel van de stadiëring is. Het narcoseonderzoek wordt volgens de in het MCN (Managed Clinical Network) Noord Nederland gemaakte afspraken in het UMCG verricht. De gynaecoloog is hoofdbehandelaar en primair verantwoordelijk voor de oncologische registratie. Alle patiënten worden besproken in het gynaecologisch MDO in het UMCG en op de wekelijkse Friese gynaecologie-oncologie patiëntenbespreking. Hierbij is een internist-oncoloog als vertegenwoordiger van de Friese ziekenhuizen aanwezig. Aanmelding voor deze bespreking gaat in principe via de gynaecoloog, maar kan ook via een internist-oncoloog in overleg met gynaecoloog of radiotherapeut die bij deze bespreking betrokken zijn plaatsvinden.

De hoofdbehandelaar gynaecoloog is verantwoordelijk voor de eerste overdracht van gegevens en patiënt wordt zowel naar radiotherapeut als internist-oncoloog in Leeuwarden verwezen.

Beoordeling voor deelname aan trials wordt besproken in de Friese gynaecologie-oncologie patiëntenbespreking en in het MDO in het UMCG.

De behandeling van de hogere stadia bestaat uit chirurgie middels een Wertheim Meigs operatie. Bij ongunstige kenmerken wordt postoperatief gekozen voor adjuvante chemoradiotherapie. Indien er geen primaire chirurgie mogelijk is wordt gekozen voor curatieve radiochemotherapie. Radiotherapie is het belangrijkste onderdeel van deze behandeling, waarbij na het uitwendige deel van de radiotherapie ook inwendige radiotherapie ( brachytherapie) gegeven wordt. Uitwendige radiotherapie wordt in Leeuwarden op het RIF en brachytherapie ( meestal 3 sessies met opname) wordt op de afdeling Radiotherapie UMCG gegeven . De chemotherapie wordt in Leeuwarden gegeven.

Indien er een gemetastaseerd cervixcarcinoom is kan 1^e lijns palliatieve chemotherapie gegeven worden in elk Fries ziekenhuis. Omdat cervixcarcinoom een viraal geïnduceerde  vorm van kanker is wordt in onderzoekverband platinumhoudende chemotherapie met vaccinatie behandeling gegeven. Dit  wordt momenteel in een aantal onderzoekscentra gedaan. Angiogeneseremmers zijn effectief icm chemotherapie in de 1^e lijn. Effectieve behandelschema’s zijn  cisplatin  icm paclitaxel en bevacizumab  of topotecan icm paclitaxel en bevacizumab.  De chemotherapie die ook gebruikt kan worden is carboplatin/paclitaxel of monotherapie carboplatin. Ook indien er alleen palliatieve zorg zonder chemotherapie mogelijk is en hierover regie in de 2^e lijn nodig is, dan zal het hoofdbehandelaarschap aan de internist-oncoloog overgedragen worden. Radiotherapie kan op indicatie weer een zinvolle palliatieve optie zijn.

Behandelingen adjuvant/curatief

Studiedeelname

Er wordt bij iedere behandeling eerst gekeken of de behandeling in de Friese regio in studieverband kan plaatsvinden, omdat dit voor de vooruitgang bij de behandeling van baarmoederhalskanker in zijn algemeen en soms ook voor de patiënt zelf voordeel op kan leveren. Er wordt als er geen studie in de Friese regio is of geen standaard behandeling is gekeken naar mogelijkheden andere landelijke studiedeelname. Beoordeling voor deelname aan trials wordt besproken in de Friese gynaecologie-oncologie patiëntenbespreking

Studies / Named Patient Programs

Op medicamenteus gebied zijn er geen studies of named patiënt programs beschikbaar.

CPCT is een niet specifiek op het endometriumcarcinoom gerichte studie, maar ook patiënten met cervixcarcinoom komen hiervoor in aanmerking. Al in een vroege fase van de ziekte kan weefselonderzoek ten behoeve van deze trial afgenomen, waarbij later, obv genetische informatie van de tumor, behandelingen in studieverband onderzocht kunnen worden.

Standaardbehandelingen adjuvant/curatief

Cisplatine i.c.m. radiotherapie adjuvant

Toelichting

De behandeling vindt tussen 3-5 weken postoperatief cervixcarcinoom (Wertheim Meigs) plaats. Patiënten worden klinisch met cisplatine behandeld i.v.m. het hydratieschema. Gekoppeld aan de duur van de radiotherapie worden er meestal 5 cycli cisplatine gegeven. maar als de radiotherapie langer duurt, dan kan een 6^e kuur gegeven worden. De dosering cisplatin en schema van het adjuvante schema is gelijk aan het curatieve schema, maar in het curatieve schema wordt standaard niet 5, maar 6 cycli cisplatine gegeven.

Cisplatine i.c.m. radiotherapie curatief

Toelichting

Indien er geen primaire chirurgie mogelijk is wordt het curatieve radiochemotherapie schema gebruikt. Patiënten worden klinisch met cisplatine behandeld i.v.m. het hydratieschema. Gekoppeld aan de duur van de radiotherapie worden er meestal 6 cycli cisplatine gegeven, maar een 5^e kuur vervalt soms i.v.m. de timing van de brachytherapie. De 6^e cisplatine kuur moet binnen de radiotherapie tijd (dus voor de laatste brachytherapie) vallen. De dosering cisplatin en schema van het adjuvante schema is gelijk aan het curatieve schema, maar in het curatieve schema wordt standaard niet 5, maar 6 cycli cisplatine gegeven.

Behandelingen palliatief

Indien er een gemetastaseerd cervixcarcinoom is kan 1^e lijns palliatieve chemotherapie gegeven worden in elk Fries ziekenhuis. Een optie is het schema carboplatine/paclitaxel, wat ook bij ovariumcarcinoom en endometriumcarcinoom gegeven wordt. Alternatief net als bij de andere gynaecologische maligniteiten is monotherapie carboplatine. De andere palliatieve chemotherapie middelen hebben bij cervixcarcinoom geen bewezen winst en worden niet gegeven. Bevacizumab als angiogeneseremmer werd in de 1^e lijn in combinatie met cisplatine/paclitaxel en paclitaxel/topotecan onderzocht en heeft in deze setting toename respons van 33,8 naar 45,4% overlevingswinst van 13,3 naar 17,0 maanden en een HR van 0,71 aangetoond in de GOG-240 studie. Bevacizumab wordt in die setting na de chemotherapie doorgezet tot progressie. Bevacizumab is niet onderzocht in combinatie met de gebruikelijke behandeling carboplatine/ paclitaxel of monotherapie carboplatine en het wordt in daarom deze combinatie niet toegepast. Indien er een goede conditie is (WHO 0,1) kan  daarom gekozen worden voor cisplatin, paclitaxel en bevacizumab in 1^e lijn. Bij nierfunctiestoornissen kan gekozen worden voor topotecan, paclitaxel en bevacizumab in 1^e lijn.

Palliatieve zorg zonder chemotherapie en benodigde regie in de 2^e lijn nodig valt onder hoofdbehandelaarschap van de internist-oncoloog in elk ziekenhuis. Radiotherapie kan op indicatie weer een zinvolle palliatieve optie zijn.

Studiedeelname

Er wordt bij iedere behandeling eerst gekeken of de behandeling in de Friese regio in studieverband kan plaatsvinden, omdat dit voor de vooruitgang bij de behandeling van baarmoederhalskanker in zijn algemeen en soms ook voor de patiënt zelf voordeel op kan leveren. Er wordt als er geen studie in de Friese regio is of geen standaard behandeling is gekeken naar mogelijkheden andere landelijke studiedeelname. Beoordeling voor deelname aan trials wordt besproken in de Friese gynaecologie-oncologie patiëntenbespreking

Studies / Named Patient Programs

Op medicamenteus gebied zijn er geen studies  of named patiënt programs beschikbaar.

CPCT is een niet specifiek op het endometriumcarcinoom gerichte studie, maar ook patiënten met cervixcarcinoom komen hiervoor in aanmerking. Al in een vroege fase van de ziekte kan weefselonderzoek ten behoeve van deze trial afgenomen, waarbij later, o.b.v. genetische informatie van de tumor, behandelingen in studieverband onderzocht kunnen worden.

Standaardbehandelingen palliatief

Behandelschema’s gemetastaseerd cervixcarcinoom:  

1. cisplatine (dag 1: 50 mg/m² iv) en paclitaxel (dag 1: 135 of 175 mg/m² iv)  (in MCL Kiezen voor 135mg/ m2)  in een cyclus van 21 dagen + bevacizumab 15 mg/kg cyclus 3 weken op dag 1 van elke cyclus. De behandeling werd gecontinueerd tot aan progressie, onacceptabele toxiciteit of het bereiken van een complete respons.  Dit schema als 1^e standaard lijn
2. topotecan (dag 1-3: 0,75 mg/m² iv) en paclitaxel (dag 1: 175 mg/m² iv) in een cyclus van 21 dagen. +  bevacizumab 15 mg/kg op dag 1 van elke cyclus. . De behandeling werd gecontinueerd tot aan progressie, onacceptabele toxiciteit of het bereiken van een complete respons
   Dit schema bij nierfunctiestoornis en contraindicatie cisplatin

Cisplatin/Paclitaxel/ bevacizumab 1^e lijn palliatief

Topotecan /Paclitaxel/ bevacizumab  1^e lijn palliatief

Carboplatin/Paclitaxel palliatief

Toelichting

AUC= Area Under Curve, en wordt gebruikt bij de berekening van carboplatine dosering de kreatinine klaring wordt berekend met de Cockroft Gault formule en de carboplatine dosering wordt vervolgens berekend volgens de Calvert formule.

Wereldwijd worden verschillende AUC doseringen carboplatine gebruikt. Meest gangbaar is AUC 6, maar keuze AUC 5-7 o.b.v. toxiciteit en afronding mag per individuele patiënt gemaakt worden.

Carboplatine palliatief

Toelichting

AUC= Area Under Curve, en wordt gebruikt bij de berekening van carboplatine dosering de kreatinine klaring wordt berekend met de Cockroft Gault formule en de carboplatine dosering wordt vervolgens berekend volgens de Calvert formule.

Wereldwijd worden verschillende AUC doseringen carboplatine gebruikt. Meest gangbaar is AUC 6, maar keuze AUC 5-7 o.b.v. toxiciteit en afronding mag per individuele patiënt gemaakt worden.

Begeleidende behandelingen

Studies / Named Patient Programs

Beoordeling voor deelname aan trials wordt besproken in de Friese gynaecologie-oncologie patiëntenbespreking en het MDO in het UMCG.

Indien er een gemetastaseerd cervixcarcinoom is kan er begeleidende behandeling nodig zijn gericht op palliatie, dit kan in elk Fries ziekenhuis.

Dexamethason

Toelichting

In kader palliatief beleid. Bij dexamethason glucose controle. Bij dexamethason en NSAID of acetylsalicylzuur maagprofylaxe d.m.v. protonpompremmer starten.